رومه سکته کرده. چند روز در مغازه اش بسته بود. ذهن ام پیش داوری کرد که شاید دنبال گل زعفران است. امروز بازبود. پسرش بود. گفت: "پدرم سکته کرده. سکته ی ناقص. الان دنبال دوادرمان است." گفتم: "رومه کو؟" اخم کرد و گفت: "دیگر نمی آورم. نمی صرفد. پدرم توی سرما با موتور می رفت دنبال رومه برای هزاروپانصد تومان سود. هرچه به او می گفتم این کار را نکن فایده نداشت." پسر حالا سکان مغاه را به دست گرفته و رومه را تعطیل کرده. پسر، ذوق فرهنگی ندارد. پسر به دیده ی سود و زیان به رومه نگاه می کند. پسر نمی داند این رومه می نشیند روی میز عسلی دفتر؛ جلوی معلم ها تا بخوانند و برای خودشان و گاه کلاس شان توشه بردارند. بعد می رسد به دست دانش آموزان دبیرستانِ روستا که برای صفحه های ورزشی و جدول و نیازمندی ها سرودست می شکنند. باید به پسرک بگویم کنار ماست و روغن و سیگار و ناس و بیسکویت و نوشابه و پوشک، رومه را تعطیل نکند. رومه بار فرهنگی مغازه است. می خواهم به او بگویم به جای هزار و دویست، دو هزار می دهم شاید رومه بماند.
هوا سرد بود. زود مراسم صبحگاه را اجراکردیم تا دانش آموزان را بفرستم کلاس سرمانخورند. سومی ها گفتند: "نمایش داریم." گفتم: "باشد برای وقتی گرم شد." به دانش آموزان گفتم: "زود بروید کلاس سرداست. سومی ها نمایش دارند باشد برای فردا." دانش آموزان یکصدا گفتند: "سرد نیست." نباید اسم نمایش را می آوردم. گفتم: " سرد است. بروید سر کلاس." گفتند: "نه آقا، نمایش را ببینیم، بعد برویم." نشستیم و نمایش را دیدیم.
فصل برداشت زعفران است. در این یک ماهه جمعیت مدرسه بیشترمی شود. دانش آموزانی از دیگر شهرها مهمان مان می شوند. دانش آموزانی که والدین شان این جا زمین زعفران دارند یا برای کارگری و کسب درآمد این جا می آیند. دانش آموزانی از شهرهای مختلف کشور. سر کلاس دوم با دانش آموزی که از یک کلان شهر مهمان مان شده هم کلام شدم. پرسیدم: "مدرسه ی این جا چه چیز خوبی دار که مدرسه ی آن جا ندارد؟" گفت: "معلم های این جا خوش اخلاق اند ولی معلم های آن جا بداخلاق اند." "دیگر؟" "حیاط این جا بزرگ است ولی حیاط آن جا کوچک است." "حالا یک چیز خوب بگو که آن جا دارد و این جا ندارد؟" "آقا، آن جا هیچ چیز خوبی ندارد."
سومی ها را برای نماز جماعت می بریم مسجد. نماز جماعت اختیاری است. مسجد روستا تمیز و مرتب و تازه سازاست. عکس سازنده ی مسجد بغل دیوار آویزان است. یک عکس بزرگ. وسط دو نماز هیاهومی شود. دانش آموزی می گوید: "این عکس چرا به من نگاه می کند. من می ترسم." یک دانش آموز دیگر می گوید: "در بین نماز دیدم که چشم های عکس تکان خورد." دانش آموز دیگری می گوید: "می ترسم روحش بیاید بیرون." من و مدیر می نشینیم پای صحبت بچه ها درباره ی عکس روی دیوار مسجد.
دومین جلسه ی شورای دانش آموزی را علنی برگزارکردیم. سر کلاس پنجم. پنج تا صندلی برای پنج عضو شورا جلوی کلاس چیدیم به اضافه ی یک صندلی برای من و یک صندلی برای مدیر. نشستیم و جلسه ی شورا را علنی برگزارکردیم. چهار تا دستور جلسه داشتیم: "انتخاب منشی شورا، بازدید ششمی ها از گلخانه ی نزدیک روستا، مسابقه ی طناب زنی برای دانش آموزان، اجرای کاتای نمایشی دخترها سر صف." رییس، صورت جلسه ی این دفعه را نوشته بود. منشی که انتخاب شد دفتر را گرفت و دستور جلسه ها را یکی یکی خواند و مذاکره کردیم و ردکردیم و تصویب کردیم. بچه ها ی کلاس پنجم بادقت و لذت گوش می کردند. گاهی که از آن ها نظرمی خواستیم نظر هم می دادند. جلسه ی خوبی بود. حضور مدیر باعث شد مصوبات پشتوانه ی اجرایی محکمی داشته باشد. اولین دستور جلسه ی بعدی تفکیک زباله های مدرسه است.
"سیدنوید سید علی اکبر" نوییسنده ی خوبی است. سیدنوید سیدعلی اکبر نویسنده ی خیلی خوبی است. اول او را در مجله ی "عروسک سخنگو" شناختم. گفتم مگر کیست که عروسک این قدر تعریف اش را می کند. چند شب پیش با علی کلاس چهارمی مان کتاب "آموزش های داستانی مامان پیچ برای هیچ" او را خواندیم. توی اتاق می خواندیم و می خندیدیم. صدا توی خانه می پیچید. یک هو دیدم صدای خنده ی بقیه ی اعضای خانه هم بلنداست. کتاب، آموزش داستان نویسی است ولی بسیار خنده دار و دوست داشتنی. با خنده خنده زیر و بم داستان نویسی را آموزش می دهد. دیروز هم سر کلاسی در مدرسه کتاب " کره الاغ و دو تا موز قایمکی" او را خواندیم و هم زمان نمایش اش را با دانش آموزان بازی کردیم. داستانِ کتاب، نمایشی و جذاب بود. از خنده روده برشدیم. یک طنز خوب و پاکیزه و عمیق. آفرین به نوید.
زنگ هنرِ معلم های دبستان را من می روم. وظیفه ام نیست ولی با معلم ها تک تک صحبت کردم. گفتم: درسی نمی روم، خلاقانه می روم. گفتم: اگر نرسم و درگیر نظم و انضباط مدرسه باشم نمی روم. گفتم: اگر حوصله ی کار خلاقانه نداشته باشم هم نمی روم. معلم ها قبول کردند. برای هر جلسه برنامه دارم. کار هر جلسه را یادداشت می کنم. گاهی با قارقاری می روم؛ همان کلاغ دستکشی. گاهی با کتاب های زنگ مطالعه می روم و نفری یک کتاب می دهم و به اتفاق دانش آموزان کتاب می خوانیم. گاهی یک کتاب پایه ی بحث می شود. گاهی دانش آموزی کتابی برمی دارد و با دوستانش دست به کار نمایش می شود. به بچه ها گفته ام: نمی گویم دفتر بگذارید روی میز همه نقاشی بکشید. ممکن است برخی نقاشی دوست نداشته باشند. آزادید زنگ هنر با خود هر هنری که دارید به کلاس بیاورید. دیروز سومی ها دو تا مجسمه ی گلی آوردند، یک قفس، و دو تا کاردستی با مواد بازیافتی و چند تا نقاشی. دخترها یک نمایش گروهی آوردند. یک پسر هم از روی داستانی که از زبان ام شنیده دنبال ساخت نمایش است. من کارهای بچه ها را به دقت می بینم و درباره اش حرف می زنیم. از کلاس های هنر تا حالا سه چهار نمایش سر صف اجراشده. صبحگاه همه نشسته ایم نمایش دیده ایم. چند گروه نمایش هم نوبت گرفته اند. به مدیر کتاب کدو قلقله زن را که سومی ها از روی اش نمایش ساخته اند نشان می دهم و می گویم: این کتاب ها خیلی خوب است. اگر ماده در اختیار بچه ها باشد خوب به کارمی گیرند. مدیر می گوید: تشویق و اهمیت دادن هم مهم است. معلم کلاس ششم پس از زنگ هنر آمد پیش ام و گفت: بچه ها خیلی راضی ان. این راضی ان خیلی مهم است. وقتی اعضای یک سازمان راضی باشند بهره وری بالامی رود. از کتاب "مدیریت فرایند مدار در مدرسه" ی "حیدر تورانی" چنین چیزی به خاطردارم. فقط این طوری کارکردن علاوه بر حوصله و خلاقیت و مدیریت، مواد می خواهد. مواد خام برای کار. به تجربه می دانم که فرداروز دانش آموزان مثلن سراغ موسیقی می روند. دست و بال شان باید پر از ساز و تنبک و نی و دف و سنتور و تار باشد.
درباره این سایت